Gimnazija u Novom Pazaru osnovana je daleke 1913. godine “Ukazom Njegovog Veličanstva Kralja Petra I”. Tada je u prvi razred upisano 48 učenika, a zaposlena dva profesora, dva honorarna nastavnika, direktor škole i lekar.
Danas, Gimnazija u Novom Pazaru ima 1292 učenika, 114 nastavnika, pedagoško-psihološku, pravnu i službu za računovodstvene poslove. U našoj školi rade 46 odjeljenja i to u pet smjerova, prirodno-matematičkog, društveno-jezičkog, sportskog, općeg i jedno odjeljenje informatičkog smjera (ogled).
Nastava se odvija u učionicama opće namjene kao i specijalizovanim kabinetima za hemiju, biologiju, fiziku, strane jezike, informatike i računarstva.
Gimnazije, ruinirana fiskulturna sala, konačno se rešava 2015. godine. Rekonstrukcija fiskulturne sale počela je svečanim postavljanjem kamena temeljca 19.08.2015. godine.
Sredstva je obezbedilo Ministarstvo Prosvete iz kredita Evropske banke. Projekat i logističku podršku pružila je lokalna samouprava.
Gimnazija je tokom svog razvoja i postojanja mijenjala ime i lokacju. U okviru svoje višegodišnje djelatnosti registrovana je sa više imena: Novopazarska gimnazija, Samoupravna gimnazija, Realna gimnazija, Gimnazjia “Bratstvo – jedinstvo”, Obrazovni centar “Bratstvo – jedinstvo”, Srednja škola “Bratstvo – jedinstvo”, da bi sadašnji naziv bio Gimnazija Novi Pazar.
Od 1972. godine se nalazi u ulici Vuka Karadžića br. 7 gdje je i danas.
Odlukom Nastavničkog vijeća, 20. novembar proglašen je Danom škole.
Škola ove školske godine ima 46 odeljenja sa 1292 učenika.
Za svoj uspješan rad u prijethodnim godinama škola je dobila više priznanja od saveznih, republičkih i opštinskih organa (Orden bratstva-jedinstva, Povelju za postignute rezultate od izuzetnih vrednosti u oblasti vaspitanja i obrazovanja, Novembarsku plaketu, Plaketu grada Novog Pazara i dr.).
Gimnazija je uvijek dijelila sudbinu sredine i vremena u kome je nastajala i razvijala se. Prolazila je kroz periode intenzivnijeg razvoja ali i zaostajanja. Gimanzija je u ovom kraju bila škola sa izuzeznom kulturno-prosvetnom misijom i visokim renomeom. Tokom svog stogodišnjeg postojanaj Gimnaziji je bila opredeljena uloga da bude nosilac kulturno-prosvetnog razvoja novopazarskog kraja i bila simbol zajedničkog života i negovanja pravih vrijednosti i uvažavanja posebnosti.
Iz klupa novopazarske gimnazije ponikli su ugledni naučnici, književnici, slikari, političari, diplomate, oficiri, privrednici, lekari, inženjeri, profesori, pravnici, ekonomisti i ostali visoko obrazovani kadrovi.